Newvision law

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Bộ Y Tế Đề Xuất Quyền Được Sống , Được Chết

11/27/2015 11:03:26 AM

Theo điều 19 của Hiến pháp quy định: "Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật"...

Trên thế giới hiện nay, quyền được chết hay còn gọi là “Luật An tử” vẫn là một vấn đề còn để mở, bao hàm nhiều quan niệm khác nhau. Ở Việt Nam, vấn đề này còn khá xa lạ với nhiều người và luật pháp của nước ta vẫn chưa hề có quy định nào về quyền được chết. Việt Nam là quốc gia châu Á có phong tục tập quán và truyền thống lâu đời luôn tôn trọng và đề cao quyền được sống vì thế mà quyền được chết còn rất xa lạ. Các bản Hiến pháp, Bộ luật dân sự trước đây đều không đề cập quyền được chết là quyền nhân thân của con người.

 

 

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn – Công ty Luật NewVision Law đã đưa ra một vài bình luận của mình về vấn đề này, như sau:

Theo luật sư, vấn đề Quyền được chết và Quyền được sống về bản chất có giống nhau hay không?

Về logic suy luận, việc Bộ y tế đưa ra quan điểm con người có quyền được sống thì cũng có thể có quyền đề nghị mình được chết là có căn cứ.

Hơn nữa, theo lý thuyết thì pháp luật có thể quy định về vấn đề an tử một cách rõ ràng. Tuy nhiên, về mặt thực tiễn thì việc quy định về vấn đề an tử cần phải xem xét nhiều khía cạnh có liên quan còn nhiều điểm chưa thật sự thống nhất trong xã hội, cho nên trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai gần, pháp luật Việt Nam chưa thể quy định về vấn đề an tử.

 

Vậy, thưa luật sư, việc quy định về quyền được chết có thể mang đến những tác động như thế nào ?

Việc áp dụng quy định này có thể xuất hiện tình trạng gia đình người bệnh sẽ trốn tránh nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng người bệnh.

Trong trường hợp này, luật an tử lại là công cụ tiếp tay cho hành vi giết người có chủ đích, khuyến khích hành vi bất hiếu trong xã hội. Với một số trường hợp người bệnh có thể hồi phục ngoài dự đoán của y học và như thế bác sĩ vô tình hại người. Hay một số trường hợp sẽ lợi dụng sơ hở của pháp luật để tiến hành giết người có chủ ý mà không sợ bị trừng phạt... Sẽ có người bệnh sẽ tự chọn cái chết (dù bệnh có thể chữa khỏi) để trốn tránh những khoản nợ hoặc để gian lận bảo hiểm.

Bên cạnh đó, việc ký vào giấy an tử đối với người bệnh sẽ để lại di chứng tâm lý không tốt đối với những người thân còn sống, dễ dẫn tới sự rạn nứt gia đình…

Quy định này sẽ bị lạm dụng để thực hiện tội ác vô nhân đạo. Tình trạng này sẽ lớn hơn với những nước có hệ thống pháp luật lỏng lẻo, không kiểm soát được tình hình phạm tội. Nếu quyền được chết thừa nhận sẽ dẫn tới tình trạng nhiều người bệnh sẽ giảm đi ý chí, mất niềm tin vào cuộc sống. Với bác sĩ, quy định này có thể làm suy yếu, phá hỏng truyền thống y khoa.

Luật sư có thể nói rõ hơn trên khía cạnh xây dựng pháp luật, quá trình áp dụng quy định này sẽ gặp phải những vấn đề gì trong thực tế?

Theo điều 19 của Hiến pháp quy định: "Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật". Ngoài ra, không có bất cứ quy định nào về “quyền được chết”. Theo pháp luật Việt Nam, chỉ có thể tước đoạt cuộc sống của người khác thông qua việc áp dụng và cho thi hành hình phạt tử hình. Nếu đề xuất này được đưa vào Bộ luật Dân sự sửa đổi thì việc vi hiến là khá rõ.

Ngoài ra, Việt Nam đã gia nhập Công ước Quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị từ ngày 24/9/1982. Theo công ước này, Chế định Quyền dân sự có 16 quyền cơ bản nhưng không có quyền nào được gọi là “quyền được chết”.

Cũng vì Việt Nam đã tham gia Công ước này nên chế định quyền dân sự trong pháp luật nước ta không được xây dựng trái với các nguyên tắc của Công ước. Đặc biệt tại khoản 2, điều 5 của Công ước đã quy định “không được hạn chế hoặc huỷ bỏ bất kỳ quyền cơ bản nào của con người...” và khoản 1, điều 6 cụ thể hơn rằng “mọi người đều có quyền cố hữu là được sống. Quyền này phải được pháp luật bảo vệ. Không ai có thể bị tước mạng sống một cách tuỳ tiện”.

Một vấn đề khác đặt ra là pháp luật miễn truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người tâm thần, vậy trường hợp người đề nghị "được chết" không minh mẫn sáng suốt hay mất khả năng điều khiển hành vi thì yêu cầu của họ có được được áp dụng?"

Tóm lại, việc cho phép cá nhân được quyền lựa chọn cách chết dù trong hoàn cảnh nào chăng nữa, theo tôi không nên quy định trong giai đoạn hiện nay, nhưng có thể bàn luận về mặt khoa học. Quy định về an tử chỉ có thể được đặt ra khi mọi quan niệm về sự sống, sự chết, quan niệm về đạo đức, quan niệm về nhân đạo, về thiện và ác được mọi người trong xã hội nhận thức ở mức thống nhất cao hơn hiện nay.

 

 

Luật Sư Nguyễn Văn Tuấn