Có thể bạn đã từng nghe đến khái niệm “khởi tố vụ án hình sự”, nhưng bạn có biết quy trình thực hiện nó như thế nào không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về quy trình này và những điều quan trọng liên quan đến nó.
Khởi tố vụ án hình sự là gì?
Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn đầu tiên trong quá trình tố tụng hình sự. Qua đó, các cơ quan có thẩm quyền tiến hành điều tra, xác minh xem có hay không dấu hiệu của tội phạm. Nếu có dấu hiệu này, quyết định khởi tố vụ án hình sự sẽ được ban hành.
Bạn đang xem: Quy trình khởi tố vụ án hình sự thực hiện thế nào?
Tuy nhiên, nếu không có dấu hiệu tội phạm, cơ quan có thẩm quyền sẽ không tiến hành khởi tố vụ án hình sự.
Quy trình khởi tố vụ án được thực hiện thế nào?
Theo Bộ luật Tố tụng hình sự, quy trình khởi tố vụ án hình sự diễn ra theo các bước sau:
Bước 01: Tiếp nhận tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố
Xem thêm : Mã vạch 885 của nước nào? Cách kiểm tra mã vạch Thái Lan chính xác
Việc tiếp nhận tin báo, tố giác và kiến nghị khởi tố là bước đầu tiên để xác định dấu hiệu của tội phạm. Theo quy định tại Điều 143 Bộ luật Tố tụng hình sự, có một số căn cứ để xác định dấu hiệu tội phạm bao gồm:
- Tố giác của cá nhân;
- Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân;
- Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng;
- Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước;
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm;
- Người phạm tội tự thú.
Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền. Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng. Kiến nghị khởi tố là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền gửi kèm văn bản và chứng cứ liên quan cho cơ quan điều tra, Viện kiểm sát xem xét, xử lý vụ việc có dấu hiệu tội phạm.
Mọi tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải được tiếp nhận đầy đủ và giải quyết kịp thời. Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận và không được từ chối tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án là những cơ quan có trách nhiệm tiếp nhận mọi tin tức về tội phạm xảy ra trên địa bàn của mình. Trong trường hợp tố giác không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan mình, không được từ chối mà phải tiếp nhận rồi chuyển đến cơ quan có thẩm quyền.
Bước 02: Kiểm tra, xác minh các tin tức về tội phạm
Theo Điều 143 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, chỉ được khởi tố vụ án khi đã xác định có dấu hiệu của tội phạm. Do đó, sau khi tiếp nhận tin báo, tố giác về tội phạm, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành xác định xem có hay không dấu hiệu của tội phạm. Có thể giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo các quyền lực sau:
- Cơ quan điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố theo thẩm quyền điều tra của mình;
- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền điều tra của mình;
- Viện kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng, hoặc có dấu hiệu tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.
Xem thêm : Cổng TTĐT Sở Tư Pháp Hà Tĩnh
Về thời hạn giải quyết, theo quy định của Điều 147 Bộ luật Tố tụng hình sự và Thông tư liên tịch 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC:
- Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh;
- Trường hợp vụ việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm, thời hạn giải quyết tố giác, tin báo, kiến nghị khởi tố có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng;
- Trường hợp chưa thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định, Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền có thể gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng;
- Chậm nhất là 05 ngày trước khi hết thời hạn kiểm tra, xác minh quy định, cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền gia hạn thời hạn kiểm tra, xác minh.
Bước 03: Ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự
Sau khi đã tiến hành kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm và xác định có dấu hiệu của tội phạm, các cơ quan có thẩm quyền sẽ khởi tố vụ án hình sự trong phạm vi trách nhiệm của mình.
Trong quyết định khởi tố, phải ghi rõ căn cứ pháp lý để quyết định khởi tố vụ án, viện dẫn các văn bản, tài liệu cho căn cứ này và ghi rõ tội danh, điều khoản bộ luật hình sự được áp dụng làm cơ sở cho các hoạt động tố tụng tiếp theo.
Trường hợp có một trong các căn cứ quy định tại Điều 157 của Bộ luật Tố tụng hình sự, người có quyền khởi tố vụ án sẽ ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Nếu đã khởi tố, phải ra quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố và thông báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố biết rõ lý do.
Trên đây là thông tin về quy trình khởi tố vụ án hình sự. Nếu bạn còn thắc mắc, vui lòng truy cập Luật Sư Tuấn để được tư vấn và giải đáp thêm.
Nguồn: https://luatsutuan.net
Danh mục: Bản tin pháp luật
