Cấu thành tội phạm: Hiểu rõ về yếu tố và đặc điểm

Chuyên Gia Sức Khỏe – Trang thông tin y khoa sức khỏe tại Việt Nam

Bạn đang xem: Cấu thành tội phạm: Hiểu rõ về yếu tố và đặc điểm

Cấu thành tội phạm là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực luật hình sự. Để kết tội hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự của một người hoặc một pháp nhân, hành vi phạm tội của họ phải đáp ứng đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Vậy cấu thành tội phạm là gì và những yếu tố nào tạo nên tội phạm? Hãy cùng tìm hiểu.

Cấu thành tội phạm

Khái niệm

Cấu thành tội phạm là tổng hợp các dấu hiệu pháp lý đặc trưng của tội phạm, được quy định cụ thể trong Luật Hình sự. Tùy vào mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội, cấu thành tội phạm có thể được chia thành: cấu thành tội phạm cơ bản, cấu thành tội phạm tăng nặng và cấu thành tội phạm giảm nhẹ. Tùy theo cấu trúc của cấu thành tội phạm, chúng có thể được chia thành cấu thành tội phạm hình thức, cấu thành tội phạm vật chất và cấu thành tội phạm hỗn hợp.

Đặc điểm của cấu thành tội phạm

• Các dấu hiệu trong cấu thành tội phạm đều do luật định. Chỉ có nhà nước mới có quyền ban hành luật và quy định hành vi vi phạm pháp luật, hành vi phạm tội. Các cơ quan giải thích và áp dụng pháp luật chỉ được phép giải thích nội dung các dấu hiệu đã được quy định, không được phép định ra tội mới hoặc sửa đổi luật.

• Các dấu hiệu của cấu thành tội phạm mang tính đặc trưng điển hình. Mỗi loại tội phạm được đặc trưng bởi một cấu thành tội phạm, và một cấu thành tội phạm chỉ đặc trưng cho một loại tội phạm. Dấu hiệu đặc trưng của cấu thành tội phạm thể hiện tính chất đặc trưng của loại tội phạm đó, để phân biệt nó với các loại tội phạm khác.

• Các dấu hiệu của cấu thành tội phạm có tính bắt buộc. Một hành vi chỉ được coi là tội phạm khi đáp ứng đủ bốn yếu tố cấu thành tội phạm. Nếu thiếu bất kỳ một yếu tố nào, hành vi đó có thể không phải là tội phạm hoặc chuyển sang một tội phạm khác.

Các yếu tố cấu thành tội phạm

1. Khách thể

Khách thể của tội phạm là các mối quan hệ xã hội bị tội phạm xâm phạm hoặc đe dọa xâm phạm, gây ra các hậu quả nguy hiểm cho xã hội. Các khách thể có thể được phân loại như khách thể chung của tội phạm, khách thể loại của tội phạm và khách thể trực tiếp của tội phạm.

• Xem thêm : Bản vẽ nội nghiệp là gì? Quy định kiểm tra nội nghiệp bản vẽ

  Khách thể chung của tội phạm bao gồm xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân và những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.

• Khách thể loại là nhóm quan hệ xã hội có cùng tính chất được quy phạm bảo vệ và bị một nhóm tội phạm xâm hại.

• Khách thể trực tiếp là các mối quan hệ xã hội cụ thể bị hành vi phạm tội cụ thể xâm hại.

2. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội phạm là các mặt bên ngoài của tội phạm, được phản ánh trong thế giới khách quan. Để nhận biết mặt khách quan, ta cần xem xét các dấu hiệu như hành vi khách quan của tội phạm, hậu quả tác hại, mối quan hệ nhân quả, thời gian, địa điểm, phương pháp, phương tiện và công cụ thực hiện tội phạm.

• Hành vi khách quan của tội phạm là biểu hiện của con người ra bên ngoài thế giới khách quan dưới các hình thức cụ thể, nhằm đạt được những mục đích có chủ đính và mong muốn.

• Hậu quả tác hại cho xã hội là thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra cho quan hệ xã hội, là khách thể được bảo vệ theo luật hình sự.

• Mối quan hệ nhân quả của mặt khách quan là mối quan hệ luôn tồn tại giữa hành vi khách quan và hậu quả của hành vi đó.

3. Mặt chủ quan của tội phạm

Mặt chủ quan của tội phạm là mặt bên trong của tội phạm, phản ánh trạng thái tâm lý của chủ thể đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội và hậu quả do hành vi gây ra. Để nhận biết mặt chủ quan, ta cần xem xét các dấu hiệu như lỗi, động cơ phạm tội và mục đích phạm tội.

• Xem thêm : Mã ngành nghề kinh doanh xăng dầu

  Lỗi là thái độ tâm lý bên trong của người phạm đối với hành vi nguy hiểm cho xã hội của mình và đối với hậu quả do hành vi đó gây ra, thể hiện dưới hình thức cố ý hoặc vô ý.

• Động cơ phạm tội là động lực bên trong thúc đẩy người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội của mình.

• Mục đích phạm tội là mục tiêu người phạm tội đặt ra mong muốn đạt được khi thực hiện tội phạm.

4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm là người thực hiện hành vi được luật hình sự quy định là tội phạm, có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Để nhận biết chủ thể của tội phạm, ta cần xem xét dấu hiệu về năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.

• Năng lực trách nhiệm hình sự là năng lực nhận thức được ý nghĩa xã hội của hành vi của mình, đồng thời điều khiển được hành vi theo đòi hỏi của xã hội.

• Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự: theo quy định của Bộ luật hình sự 2015, người từ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những trường hợp có quy định khác. Đối với đối tượng từ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi, chỉ chịu trách nhiệm hình sự về các tội phạm nguy hiểm nghiêm trọng hoặc cố ý phạm tội.

Đây là những yếu tố và đặc điểm cơ bản của cấu thành tội phạm. Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần trao đổi thêm thông tin, hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 0983.533.005 để được tư vấn miễn phí.

Trân trọng.

Nguồn: https://luatsutuan.net
Danh mục: Bản tin pháp luật