Mỗi ngày, chúng ta đều phải đối mặt với nhiều tình huống nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng của mình. Trong những hoàn cảnh như vậy, quyền tự vệ trở nên cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, việc xác định rõ ràng giới hạn của quyền phòng vệ chính đáng không phải lúc nào cũng dễ dàng. Bài viết này sẽ đề cập đến một số vấn đề quan trọng liên quan đến phòng vệ chính đáng mà chúng ta cần biết.
Về cơ sở phát sinh và giới hạn phòng vệ chính đáng
Trước tiên, chúng ta cần hiểu về cơ sở phát sinh quyền phòng vệ chính đáng. Theo lý luận chung, phát sinh quyền này đòi hỏi phải có sự tấn công nguy hiểm đáng kể và trái pháp luật. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng xác định được mức độ nguy hiểm của hành vi tấn công. Đối với những hành vi đe dọa hoặc tấn công chưa đủ nguy hiểm, quyền phòng vệ sẽ không phát sinh. Trong trường hợp này, người bị tấn công có thể bị xem xét về tội cố ý gây thương tích hoặc tội giết người với tình tiết “trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”.
Bạn đang xem: Một số vấn đề về phòng vệ chính đáng
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc xác định giới hạn phòng vệ chính đáng không phải lúc nào cũng dễ dàng. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tương quan lực lượng, công cụ sử dụng, mức độ quyết liệt của hành vi tấn công và đe dọa. Quyền phòng vệ chỉ phát sinh khi có sự chênh lệch rõ ràng về lực lượng và nguy hiểm của hành vi tấn công. Người bị tấn công có quyền tự vệ nếu hành vi đe dọa sử dụng vũ lực ngay tức khắc. Tuy nhiên, nếu không có sự chênh lệch đáng kể này, quyền phòng vệ chỉ phát sinh khi người tấn công đã gây thiệt hại đáng kể đến thân thể của người bị tấn công.
Về giới hạn “rõ ràng quá mức cần thiết”
Một vấn đề quan trọng khác liên quan đến phòng vệ chính đáng là giới hạn “rõ ràng quá mức cần thiết”. Việc xác định giới hạn này đòi hỏi phải xem xét đến nhiều yếu tố như tính chất của quan hệ xã hội bị đe dọa, mức độ thiệt hại gây ra, sức mạnh và sức mãnh liệt của hành vi tấn công, phương pháp, phương tiện hay công cụ được sử dụng, sức mạnh và khả năng phòng vệ, nhân thân của người tấn công và người phòng vệ, yếu tố tâm lý của người phòng vệ.
Xem thêm : Làm hộ chiếu online tại Hải Dương
Tuy nhiên, việc đánh giá giới hạn này không phải lúc nào cũng dễ dàng. Điều này phụ thuộc vào hoàn cảnh và nhận thức của người phòng vệ tại thời điểm xảy ra sự việc. Việc chống trả để phòng vệ là tình tiết loại trừ yếu tố nguy hiểm cho xã hội. Qua phòng vệ chính đáng, chúng ta có thể ngăn chặn những hành vi gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại cho lợi ích chính đáng của mình và của Nhà nước. Tuy nhiên, việc lựa chọn cách thức và mức độ phòng vệ phù hợp không phải lúc nào cũng đơn giản.
Yếu tố “lỗi” đối với Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Trong tình huống mà người phòng vệ vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng và gây ra hậu quả chết người, việc xác định yếu tố “lỗi” là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Rất khó để xác định xem người phạm tội có mong muốn hậu quả xảy ra hay không. Điều này thuộc về mặt chủ quan của tội phạm và không được bộc lộ ra ngoài. Để xem xét yếu tố này, chúng ta cần đánh giá thông qua dấu hiệu mục đích của tội phạm.
Trong mối tương quan giữa mong muốn hậu quả và mục đích của người phạm tội, chỉ khi hậu quả là mục đích cuối cùng, điều kiện để đạt được mục đích, hoặc là phương pháp để đạt được mục đích, hoặc là người phạm tội thấy trước hậu quả tất yếu xảy ra mà vẫn tiếp tục hành vi, thì có thể xác định người phạm tội mong muốn hậu quả.
Xem thêm : Vườn ươm cây giống: Bí quyết làm vườn ươm đúng kỹ thuật tại nhà
Tuy nhiên, việc đánh giá yếu tố này không phải lúc nào cũng dễ dàng. Trong những tình huống phải phòng vệ, người phạm tội thường rất khó thấy trước hậu quả chết người sẽ xảy ra. Họ chỉ tập trung vào việc tự bảo vệ và thoát khỏi tình huống nguy hiểm. Do đó, việc tác động vào những vùng trọng yếu trên cơ thể người tấn công chỉ là sự ngẫu nhiên và không có chủ đích gây chết người.
Tóm lại, yếu tố lỗi trong cấu thành Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng chỉ là lỗi cố ý gián tiếp. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ khi hậu quả chết người xảy ra thì người phòng vệ mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội danh này.
Nguồn: Luật Sư Tuấn
Nguồn: https://luatsutuan.net
Danh mục: Bản tin pháp luật
